Cứng khớp là gì? Nguyên nhân và biến chứng

Cứng khớp là vấn đề sức khỏe phức tạp cần được quan tâm đúng mức. Tình trạng cứng khớp có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Việc hiểu rõ về nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ giúp chúng ta chủ động phòng ngừa hiệu quả.

Cứng khớp là gì?

Định nghĩa

Cứng khớp là một triệu chứng đặc trưng của các rối loạn về cơ xương khớp, được đặc trưng bởi sự gia tăng độ cứng cáp và giảm tính linh hoạt của các khớp. Điều này dẫn đến sự hạn chế phạm vi vận động và khó khăn trong việc di chuyển các khớp, thường kèm theo các cảm giác đau nhức ở vùng khớp.

Các vị trí dễ bị khô cứng khớp

Khớp vai: Khớp vai là một trong những khớp dễ bị cứng nhất do nó có phạm vi vận động rất rộng, liên quan đến nhiều cơ vàdây chằng. Cứng khớp vai có thể gây ra hạn chế đáng kể trong việc nâng, xoay, abduction (di chuyển ra ngoài) và adduction (di chuyển về phía thân) cánh tay. Điều này làmảnh hưởng đến các hoạt động như mặc áo, chải tóc, với các vật ở trên cao.
Khớp khuỷu tay: Khớp khuỷu tay là một khớp phức tạp, chịu nhiều lực trong các hoạt động của cánh tay. Cứng khớp khuỷu tay làm giảm khả năng uốn cong và duỗi thẳng cánh tay, ảnh hưởng đến các hoạt động như cầm nắm, thao tác các vật dụng. Nó cũng có thể khiến người bệnh khó thực hiện các hoạt động hằng ngày như ăn, mặc quần áo.
Khớp cổ tay và ngón tay: Các khớp nhỏ như khớp cổ tay và các khớp ngón tay rất dễ bị cứng do vận động liên tục. Cứng khớp ở vùng này có thể ảnh hưởng đến các hoạt động tinh tế như cầm nắm, viết, gõ phím, thao tác với các vật dụng nhỏ. Nó cũng có thể gây khó khăn trong việc thực hiện các thao tác tinh xảo như cài khuy áo, nắm bắt các vật nhỏ.
Khớp háng: Khớp háng là một khớp lớn chịu nhiều tải trọng, dễ bị cứng cáp. Cứng khớp háng có thể làm giảm phạm vi vận động, gây khó khăn trong việc di chuyển, đi lại, ngồi, đứng dậy. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống hằng ngày của người bệnh.
Khớp gối: Khớp gối là một trong những khớp chịu nhiều áp lực và mang trọng lượng cơ thể khi vận động. Cứng khớp gối làm hạn chế khả năng uốn cong, duỗi thẳng chân, gây ra những khó khăn trong việc đi lại, leo cầu thang. Nó cũng có thể dẫn đến các vấn đề như đứng lên, ngồi xuống khó khăn.
Khớp cổ: Khớp cổ là vùng khớp quan trọng, chịu nhiều tác động khi vận động đầu và cổ. Cứng khớp cổ có thể hạn chế sự linh hoạt và vận động của đầu, cổ, ảnh hưởng đến các hoạt động như quay đầu, ngẩng đầu. Điều này cũng có thể gây ra những cảm giác đau nhức, khó chịu ở vùng cổ.

Các vị trí khớp này rất dễ bị ảnh hưởng bởi cứng khớp, do đó cần được theo dõi và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Đối tượng nào dễ bị cứng khớp?

Có thể thấy, rất nhiều đối tượng thuộc nhóm nguy cơ dễ bị cứng khớp, bao gồm người già do quá trình lão hóa, những người mắc các bệnh liên quan đến khớp như viêm khớp hay loãng xương, những người đã trải qua chấn thương hoặc phẫu thuật ở vùng khớp, những người thiếu vận động thể chất, cũng như những người có cân nặng thừa. Cứng khớp là một vấn đề phổ biến, có thể ảnh hưởng đáng kể đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống hằng ngày của những người bịảnh hưởng. Vì vậy, việc chăm sóc và bảo dưỡng sức khỏe khớp, đặc biệt ở những đối tượng dễ bị cứng khớp, là rất cần thiết.

Nguyên nhân gây cứng khớp

Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng cứng khớp, bao gồm:

Quá trình lão hóa: Khi tuổi tácgia tăng, các cấu trúc khớp như sụn khớp, dây chằng, bao hoạtdịch sẽ dần mòn mỏi và mất tính linh hoạt, khiến khớp trở nên cứng cáp hơn.
Các bệnh lý về khớp: Một số bệnh như viêm khớp, viêm khớp dạng thấp, loãng xương… có thể gây tổn thương và sự mất cân bằng của các cấu trúc trong khớp,dẫn đến cứng khớp.
Chấn thương hoặc phẫu thuật: Các chấn thương hoặc can thiệp phẫu thuật ở vùng khớp có thể khiến cho khớp bị viêm, sẹo, mất linh hoạt và cứng cáp.
Thiếu hoạt động: Sự vận động không đủ sẽ dẫn đến thiếu bôi trơn và giảm sức mạnh của các cơ, góp phần làm khớp trở nên cứng đờ.
Béo phì: Tăng cân nặng quá mức sẽ đẩy nhanh quá trình mòn mỏi và thoái hóa của các cấu trúc khớp, dẫn đến cứng khớp.
Các yếu tố di truyền: Một số người có cấu trúc di truyền dễ mắc các bệnh về khớp, làm tăng nguy cơ cứng khớp.

Việc nhận biết các nguyên nhân này sẽ giúp các bác sĩ và người bệnh có biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn.

Biến chứng nguy hiểm của cứng khớp

Mất khả năng vận động

Cứng khớp thường xuất hiện ở các vị trí khớp được sử dụng thường xuyên, như khớp tay và khớp chân. Nếu khớp tay bị cứng, người bệnh sẽ gặp trở ngại khi cầm nắm và vác vác các đồ vật. Tương tự, nếu khớp chân bị cứng, việc đi lại sẽ trở nên rất khó khăn.

Người bệnh thường mất khả năng di chuyển linh hoạt và các triệu chứng sẽ tái phát khi họ cố gắng vận động ở vùng khớp tổn thương. Những người mắc bệnh lâu năm hoặc có bệnh nền như viêm khớp dạng thấp, khả năng lao động của họ có thể bị ảnh hưởng lâu dài.

Teo cơ khớp, biến dạng và tàn phế

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng phương pháp, cứng khớp hoàn toàn có thể gây ra tình trạng tàn phế. Khi khớp không được vận động trong thời gian dài, lưu thông máu sẽ bị hạn chế, dẫn đến những hiện tượng như teo cơ, biến dạng khớp và dính khớp. Đến giai đoạn muộn mà không được can thiệp, người bệnh có nguy cơ bị tàn phế rất cao.

Ảnh hưởng đến tim mạch

Cứng khớp có thểdẫn đến những biến chứng nghiêm trọng về tim mạch. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng cứng khớp có thể gây ra tổn thương tim. Trong đó, biến chứng hở van tim thường xuất hiện khi bệnh đã ở giai đoạn trễ. Đối với người cao tuổi, các biến chứng tim mạch do cứng khớp có thể gây tử vong và rất khó phòng ngừa.

Cứng khớp thường được đánh giá thông qua các triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm hình ảnh, và sự quản lý tình trạng này thường bao gồm điều trị triệu chứng, cải thiện khả năng vận động và điều trị nguyên nhân cơ bản. Bạn càng vận động khớp nhiều thì khả năng bị cứng khớp càng thấp. Trước khi bắt đầu tìm hiểu các phương án điều trị, bạn nên đi khám bác sĩ. Cách tốt nhất để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp là xác định nguyên nhân gây ra vấn đề. Bác sĩ có thể chẩn đoán vấn đề và đề xuất cách phù hợp để giảm tình trạng cứng khớp và ngăn ngừa các triệu chứng khác mà bạn có thể gặp phải.